Бас парақ > Тәрбие дәстүрлері > Қырқынан шығару
Қырқынан шығару27-10-2012, 00:00. Орнатқан: arystan |
|
Қазақ халісының ғұмырында жеті, тоғыз, отыз, қырық бір сандары қасиетті деп есептеледі. Мысалы "Жеті жарғы", "Жеті қазына", "Бір тоғыз", "Үш тоғыз", "Қырықтың бірі — қыдыр" деген қағидалар осы сандық ұғымынан пайда болған. Соның бірі — баланы "қырқынан шығару" дәстүрі. Әдетте баланың туғанына қырық күн толған соң оны ыдысқа қырық бір қасық су құйып шомылдырады. Бұл — ресми дәстүр. Оған үлкен әжелер, әйелдер қатысады, кәде беріледі, дастархан жайылады. Сәбидің қарын шашы алынып, оны сәбидің өзінің киіміне, матаға орап тігіп қояды. Мұндағы мақсат ертеде сурет болмағандықтан баланың, сәби кезінен ескерткіш ретінде сақтаудан шыққан. Баланы қырқынан шығарудың тағы бір ерекше маңызы бар. Қырық күннен кейін сәби ширап, көз тоқтатады, құбылыс, дыбысты сезе бастайды. Қырқынан шығару салты міне, осыған байланысты шығып, ол сәбидің жан-жүйесінің қалыптасып дені сау болып өсуіне деген ақ тілектен шыққан. Осы жерде "қырқы" деген сөзге мән беру керек. Қайтыс болған адамның да "қырқы" беріледі. Бірақ баланы "қырқынан шығарылды" деп, өлген адамға "қырқы берілді" деп атайды. Мұны шатастырып алуға болмайды. Бала тәлімі мен тәрбиесіне қатысты ырымдар мен кәделер де бар. Олар мынадай: құрсақ шашу, жарыс қазан, кіндік кесер, ат қою, бесікке салу, тыштырма, қырқынан шығару, тұсау кесу, тіл ашар, ашамайға мінгізу, аузына түкіру, шідерге сигізу т.б. Кері қайту |